لوگوی فیس بوک

راه اندازی شبکه مجازی Facebook

تاریخچۀ لوگوی Facebook یک ایدۀ ساده از یک دانشجوی باهوش دانشگاه هاروارد بود. مارک زاکر برگ، نامی که بر پیشانی فیس بوک به صورت برجسته می درخشد، در سال 2004 میلادی با همراهی دوستان دانشجوی خود، یک سرویس اجتماعی آنلاین راه اندازی کرد که در ابتدای امر برای نام نویسی و اشتراک دانشجویان دانشگاه هاروارد تهیه شده بود.

این سرویس آن قدر مورد استقبال کاربرانش قرار گرفت که خیلی زود، دانشگاه های دیگری چون بوستون، آیوی لیگ و استنفورد را در بر گرفت و چیزی نگذشت که از مرز دانشجویان این دانشگاه ها گذشت و پهنۀ جهان را در نوردید. در حال حاضر فیس بوک یک شبکۀ اجتماعی است که با بیش از 2 میلیارد کاربر در سرتاسر جهان به کار خود ادامه می دهد.

یک پروژۀ دانشگاهی

تاریخچۀ لوگوی Facebook را می خوانید. مارک زاکربرگ در رشتۀ علوم کامپیوتر و روانشناسی تحصیل می کرد. پیش از راه اندازی فیس بوک، فعالیت های مشابهی انجام داده بود. وبگاه هایی به منظور پیگیری وضعیت مدرک تحصیلی و یا رده بندی میزان جذابیت افراد را طراحی کرده بود.

زاکر برگ جوان در سن 20 سالگی وبگاه “the facebook” را راه انداخت که در همان 24 ساعت اولیه بیش از یک میلیون دانشجو را به عضویت خود درآورد. فیس بوک در حال حاضر انحصار شبکه های اجتماعی فیس بوک مسنجر، واتس اپ و اینستاگرام را هم در اختیار خود دارد.

تاریخچۀ لوگوی Facebook

تاریخچۀ لوگوی Facebook همان طور که می دانید، سال های خیلی دور را در بر نمی گیرد. در واقع بعد از رسمیت شبکۀ اجتماعی فیس بوک در سال 2004، یک سال بعد، لوگوی فیس بوک طراحی و معرفی گردید.

استراتژی مدیران فیس بوک در طراحی لوگو، گرایش به سادگی بود و همین استراتژی را تا کنون پیش برده اند و باید گفت موفق هم بوده اند، چون لوگوی آنان مورد استقبال کاربران هم قرار گرفته است.

لوگوی فیس بوک از نوع تایپو گرافی است و این برند موفق با یک لوگو تایپ ساده متشکل از حروف facebook  با رنگ سفید در زمینۀ آبی رنگ کار خود را آغاز نمود؛ لوگویی مفهومی و به راحتی قابل تشخیص.

این لوگو با این ویژگی سال ها ادامه داشت تا اینکه بعد از 10 سال طراح جدید لوگوی فیس بوک، تغییری بسیار جزئی در لوگو ایجاد کرد. تغییر آن قدر جزئی بود که خیلی ها متوجه آن نمی شدند. این تغییرات در حروف و فونت صورت گرفته بود. کریستوف توزیه (Christophe Tauziet) در توئیتر خود از لوگوی جدید خبر داد و اعلام کرد که به زودی در همه جا استفاده خواهد شد.

تغییر لوگوی Facebook

تاریخچۀ لوگوی Facebook در سیر تکاملی خود بسیار کند عمل کرده است. تغییرات لوگوی جدید در سال 2015 صورت گرفت که بیشتر در  حرف a خود نمایی می کرد. تغییرات حروف به این منظور صورت پذیرفت تا هدف مدیران فیس بوک برای مدرن تر و در دسترس تر نمودن لوگو را تأمین کند. طرح اصلی لوگوی فیس بوک را اریک اولسن (Eric Olson) در سال 2005 میلادی انجام داده بود.

لوگوی جدید از نظر فونت، حتی ساده تر شده بود. فضای سفید زمینه بیشتر گسترده شده بود. حروف کوتاه تر و باریک تر شده بودند و حرف a (حرف “a” به “ɑ” تغییر کرد) نقطۀ عطف تغییر لوگوی جدید فیس بوک بود.

حرف b نیز به صورت تایپی کیبوردها در آمده بود. دلیل دیگر این تحول به جهت خواناتر شدن لوگوی فیس بوک بر روی گوشی های تلفن همراه بود. با این کار حس دوستانه و ملموس تری به کاربران فیس بوک در موبایل القا می شد.

چرا رنگ آبی؟

تاریخچۀ لوگوی Facebook در مورد انتخاب رنگ زمینۀ آبی، حاکی از این است که به دلیل کور رنگی مارک زاکربرگ و ضعف او در دیدن رنگ های قرمز و سبز، انتخاب شده است.

گفته می شود او دوست داشت فیس بوک را همان طور و به همان رنگی که مردم می بینند، ببیند. لوگوی فیس بوک تا سال 2015 ثابت ماند و از آن زمان با تغییرات جزئی که گفته شد، تا اکنون با همان طرح سادۀ سفید و آبی حاوی برند Facebook ادامه یافته که برای کاربرانش محبوب و خواستنی است.

فیسبوک به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی ما تبدیل شده است و ما حداقل یک بار از خدمات یا محصولات آن استفاده کرده‌ایم. فیسبوک به راه‌اندازی موج جدید اینترنت کمک کرد و از پیشتازان آن محسوب می‌شود. داستان این نام بزرگ از یک پروژه کوچک که در خوابگاه دانشگاه ساخته شد، شروع شده و اکنون به یک نام بزرگ تبدیل شده است و بیش از یک چهارم جمعیت جهان از کاربران آن هستند. در این مقاله می‌خواهیم به معرفی فیسبوک و روند پیشرفت و تغییرات آن بپردازیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.

تاریخچه فیسبوک

فیسبوک در چهارم فوریه توسط مارک زاکربرگ، ادواردو ساورین، داستین موسکوویتز و کریس هیوز در اتاق خوابگاهی در هاروارد تأسیس شد و در ابتدا “Thefacebook” نام داشت. اما فیسبوک اولین سایت مارک زاکربرگ نبود. او از قبل چند سایت مشابه فیسبوک ایجاد کرده بود که تمامی آنها ایده ساخت Facebook را در ذهن او انداختند. یکی از این سایت‌ها FaceMash بود.

FaceMash چیست؟

زاکربرگ FaceMash را در سال دوم دانشگاه خود ایجاد کرد. در این سایت تصاویر دانشجویان هاروارد قرار داشت و کاربران آن می‌توانستند به این کاربران از نظر ظاهری امتیاز دهند. او این تصاویر را به صورت غیرقانونی از فایل‌های آنلاین هاروارد به دست آورده بود. این فایل‌ها فیسبوک نام داشتند. فیسبوک لیستی بود که توسط چند دانشگاه امریکایی ساخته شده بود و اطلاعات تماس و عکس‌های دانشجویان این دانشگاه‌ها در آن قرار داشت.

ایجاد فیسبوک

در همان ترم، مارک سایت دیگری را برای امتحانات نهایی هنر ایجاد کرد و در آن تصاویری از هنر منتشر کرد. وی بخشی را برای کاربران طراحی کرد تا بتوانند نظرات خود را ارسال کنند. مارک این سایت را با هم‌کلاسی‌های خود به اشتراک گذاشت و آنها نظرات خود را در بخش Comment با دیگران به اشتراک گذاشتند. این بخش بعداً در فیسبوک به پست‌های کاربران تبدیل شد.

همین امر باعث شد تا ایده ایجاد سایتی با امکان اشتراک‌گذاری پست، پیدا کردن دیگران و… برای دانشجویان دانشگاه در ذهن او تقویت شود. مارک تصمیم گرفت این ایده را پیاده کند. به همین دلیل با یکی از دانشجویان هاروارد به نام ادواردو ساورین همراه شد و هر دو موافقت کردند برای ایجاد چنین سایتی 1000 دلار سرمایه‌گذاری کنند. در 4 فوریه 2004، مارک زاکربرگ “Thefacebook” را در حضور هم‌اتاقی‌ها و شرکای خود، ادواردو ساورین، اندرو مک کولوم و کریس هیگز منتشر کرد.

شکایت ConnectU از فیسبوک

طی شش روز پس از راه‌اندازی فیس‌بوک، زاکربرگ توسط سه دانشجوی ارشد هاروارد، تایلر وینکلووس، کامرون وینکلووس و دیویا نارندرا، متهم شد. آن‌ها اظهار داشتند که مارک ایده آنها را برای ایجاد یک شبکه اجتماعی به نام ConnectU (در اصل HarvardConnection) را به سرقت برده است. ایده آنها این بود که کاربران بتوانند دیگران را به عنوان دوست اضافه کنند، به آنها پیام بدهند و تصویر و پست ارسال کنند.

تیم ConnectU در ابتدا زاکربرگ را برای کمک به ایجاد سایت خود استخدام کرده بود و چند روز پس از راه‌اندازی آن از طریق یک بیانیه مطبوعاتی درباره «فیسبوک» اطلاعاتی کسب کردند. در نهایت با دریافت 1.2 میلیون سهم از فیسبوک و خرید ConnectU توسط آن، مشکل حل و فصل شد.

پرشد عظیم Facebook

جدا از دعوای دادگاه ConnectU، فیسبوک یک موفقیت بزرگ بود و به سرعت رشد کرد. مارک سایت را در لیست پستی Kirkland که شامل حدود 300 نفر بود، قرار داد.

در ژوئیه 2004 فیسبوک به صورت رسمی ثبت شد و شان پارکر که پیش‌تر به صورت مشاور غیررسمی مارک برای Facebook فعالیت می‌کرد، به عنوان اولین رئیس آن انتخاب شد. در سپتامبر 2004، بخش Wall فیسبوک فعال شد، جایی که کاربران می‌توانستند به دوستان خود پیام ارسال و دریافت کنند. فیسبوک با سرعت سرسام‌آوری به رشد خود ادامه داد و تا پایان سال 2004 به 1 میلیون کاربر رسید و همه اینها فقط از ثبت نام دانشجویان دانشگاه‌های ایالات متحده و کانادا بود. با ارقامی از این دست، یافتن سرمایه‌گذاران و دریافت بودجه برای فیسبوک آسان‌تر شده بود.

دریافت فاند اولیه

در ابتدا مارک و ادواردو برای راه‌اندازی این سایت سرمایه‌گذاری کردند. هر دوی آنها از شرکت سهام داشتند. به تدریج تبلیغاتی در فیسبوک منتشر شد تا درآمدی از این طریق کسب شود.
در راستای تأمین هزینه‌ها، شان پارکر با رید هافمن، یکی از بنیان‌گذاران لینکدین، تماس گرفت تا به این شرکت کمک کند. اگرچه رید به ذات و کارایی فیسبوک علاقه‌مند بود، اما سرمایه‌گذاری در آن برخلاف وظایف او در لینکدین بود. در عوض، رید به پارکر توصیه کرد به پیتر تیل، یکی از بنیان‌گذاران PayPal درخواست دهد. تیل قبول کرد که در Facebook سرمایه‌گذاری کند. او پانصد هزار دلار در فیسبوک سرمایه‌گذاری کرد و با سهم 10/2 درصدی از شرکت، جز اعضای هیئت‌مدیره فیسبوک شد. او اولین سرمایه‌گذار خارجی فیسبوک بود.

تغییر نام Thefacebook

با کمک‌های مالی، فیسبوک در بین بیش از 800 پردیس دانشگاهی رواج پیدا کرد. سپس در سپتامبر 2005 بخش The از نام آن حذف شد و تنها Facebook باقی ماند. آنها دامنه facebook.com را به مبلغ دویست هزار دلار خریداری کردند. به تدریج فیسبوک در میان دانش‌آموزان دبیرستانی هم رواج پیدا کرد. در اکتبر 2005 فیسبوک به دیگر کشورها هم راه یافت.

در دسامبر 2005 نیز قابلیت تگ کردن به آن اضافه شد و تعداد کاربران آن به بیش از 6 میلیون نفر رسید. در آوریل 2006، فیسبوک سایت بهینه‌سازی شده برای موبایل را با دامنه m.facebook.com راه‌اندازی کرد.

در سپتامبر 2006، فیسبوک یکی از مهم‌ترین بخش‌های سایت یعنی فید خبری یا News Feed را راه‌اندازی کرد. قبل از این، کاربران مجبور بودند از یک نمایه کاربری به نمایه کاربری دیگر بروند تا آخرین پست‌های خود را ببینند. اما با اضافه شدن این بخش دیگر نیازی به این کار نبود و افراد می‌توانستند تمامی پست‌ها و آپدیت‌های دوستان خود را مشاهده کنند.

پیشنهاد یاهو برای خرید فیسبوک

در جولای 2006 یاهو پیشنهاد داد که Facebook را به قیمت یک میلیارد دلار خریداری می‌کند. در آن زمان فیسبوک حدود 8 تا 9 میلیون کاربر و 30 میلیون دلار درآمد داشت. سه عضو هیئت‌مدیره فیسبوک یعنی مارک زاکربرگ، پیتر تیل و جیم بیر در آن زمان با هم ملاقات کردند تا در این باره تصمیم بگیرند. آنها این پیشنهاد یاهو را رد کردند.

بازاریابی دهان به دهان

در پایان سال 2007، تعداد کاربران فعال ماهانه فیس‌بوک با 80 درصد افزایش به 58 میلیون نفر رسید. فیس‌بوک همچنین اولین خرید خود را در سال 2007 انجام داد. در جولای 2007 ParaKey را خریداری کرد. ParaKey توسط سازندگان فایرفاکس تأسیس شد و در حال توسعه یک سیستم‌عامل مبتنی بر وب بود که سپس توسط فیس‌بوک به منظور ایجاد و تقویت سازگاری آن با تلفن همراه مورد استفاده قرار گرفت.

Facebook در جولای 2008 نسخه سازگار سایت را برای آیفون راه‌اندازی کرد. در سال 2009 یک اتفاق مهم رخ داد و دکمه لایک به آن اضافه شد؛ دکمه‌ای که شیوه استفاده کاربران از رسانه‌های اجتماعی و اینترنت را متحول کرد.

دکمه لایک فیسبوک

شاید فکر کنید دکمه لایک یک ویژگی ساده است. در صورتی که همین دکمه تأثیرگذاری زیادی بر کل اینترنت گذاشته است. در ابتدا نام این دکمه را Awesome button گذاشتند. علامت آن نیز شامل یک ستاره، شست به سمت بالا و + بود. البته Facebook اولین پلتفرمی نبود که دکمه لایک را معرفی کرد. FriendFeed در سال 2007 این دکمه را راه‌اندازی کرد. در حالی که این ویژگی در 9 فوریه 2009 به Facebook اضافه شد. به همین دلیل هم مجبور شدند در آگوست 2009 سایت FriendFeed را خریداری کنند.

بلافاصله پس از آن، فیسبوک در جولای 2010 به 500 میلیون کاربر فعال ماهانه رسید. عملکرد این شرکت در سال 2010 بسیار عالی بود. فیسبوک استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های زیر را به منظور بهبود و ارائه ویژگی‌های جدیدتر در سایت خود خریداری کرد:

راه‌اندازی Timeline

در ژوئن 2011 Facebook Timeline جایگزین Facebook wall شد. این ویژگی جدید به کاربران اجازه می‌داد تا پست‌ها را به ترتیب زمانی مرتب کنند و موارد مختلف را در دسته‌های مربوطه خود گروه‌بندی کنند.

معرفی برنامه Messenger

Facebook در سال 2011 برنامه Messenger را معرفی کرد. این برنامه به کاربران فیس‌بوک اجازه می‌دهد پیام‌ها، عکس‌ها، فیلم‌ها و اسناد را با استفاده از اینترنت برای سایر کاربران ارسال کنند. پس از این نیز Facebook اعلام کرد که اینستاگرام را به مبلغ یک میلیارد دلار خریداری خواهد کرد.

خرید اینستاگرام توسط Facebook

در آوریل 2012 فیس‌بوک اینستاگرام را به مبلغ یک میلیارد دلار خریداری کرد و این امر تبدیل به بزرگ‌ترین خرید فیسبوک شد. اینستاگرام یک میلیارد دلار به عنوان پول نقد و سهام دریافت کرد و با خرید اینستاگرام، فیس‌بوک جایگاه ثابتی را در بخش موبایل ایجاد کرد. فضایی که به عنوان یک ضعف برای فیسبوک تلقی می‌شد زیرا Facebook Messenger آن طور که انتظار می‌رفت عمل نکرد. نقطه عطف بزرگ دیگر Facebook اعلام عمومی شدن آن بود.

Facebook IPO

فیسبوک برای عرضه عمومی اولیه خود در 1 فوریه 2012 ادغام کرد و در 18 مه 2012  (یک ماه پس از خرید اینستاگرام) عمومی شد و به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و مورد انتظارترین عرضه‌های عمومی در تمام دوران در نظر گرفته شد. فیسبوک در زمان ثبت IPO اعلام کرد که حدود 845 میلیون کاربر فعال و بیش از 2.7 میلیارد لایک و کامنت روزانه دارد.

ارزش عرضه اولیه سهام فیس‌بوک، به ازای هر سهم 38 دلار بود که در زمان عرضه 16 میلیارد دلار جذب کرد. این بدان معناست که اگر شما 1000 دلار در طول IPO سرمایه‌گذاری کرده بودید، به 4992 دلار (192 دلار به ازای هر سهم از فوریه 2020) می‌رسید. پس از IPO، مارک زاکربرگ 22 درصد از سهام فیس‌بوک را حفظ کرد.

همچنین، در عرض چهار ماه پس از عرضه اولیه عمومی، فیس‌بوک به مرز 1 میلیارد کاربر ماهانه رسید و اولین سرویس در نوع خود بود که به چنین تعداد کاربرانی رسیده بود. تنها 8 سال طول کشید تا فیس‌بوک به مرز میلیارد کاربر برسد. به این معنی که فیس‌بوک از هر 7 نفر روی کره زمین، یک نفر کاربر Facebook است.

خرید واتساپ توسط Facebook

این شرکت در فوریه 2014 اعلام کرد که واتساپ را به مبلغ 16 میلیارد دلار خریداری خواهد کردم. پس از مذاکرات این مبلغ به 19 میلیارد دلار افزایش یافت. البته در واقعیت 22 میلیارد دلار برای خرید آن پرداخت شد. زیرا بخشی از این پرداخت با سهام بود. قیمت سهام Facebook در زمان قرار 68 دلار بود. در حالی که این قیمت در اکتبر به 77 دلار ارتقا پیدا کرد.

خرید Oculus توسط فیسبوک

Oculus شرکتی است که هدستهای مجازی تولید می‌کند. Oculus در سال 2012 کمپین Kickstarter خود را ایجاد کرد و 2.5 میلیون دلار برای ساخت اولین هدست واقعیت مجازی خود جمع‌آوری کرد. فیس‌بوک Oculus را در مارس 2014 به مبلغ 2 میلیارد دلار خریداری کرد. این خرید باعث شد تا فیسبوک وارد عرصه واقعیت مجازی شود.

خرید Chainspace توسط Facebook

Chainspace یک استارت‌آپ بلاک‌چینی است. در فوریه 2019، فیس‌بوک Chainspace را به مبلغ نامشخصی خریداری کرد. این امر نشان داد که فیس‌بوک به دنبال ورود به فضای بلاک چین است و چند ماه بعد با اعلام خبر راه‌اندازی ارز دیجیتال توسط فیس‌بوک این امر تأیید شد.

ارز دیجیتال فیسبوک

در ژوئن 2019، فیس‌بوک اعلام کرد که پلتفرم ارز دیجیتال لیبرا را راه‌اندازی خواهد کرد. فیس‌بوک قصد دارد لیبرا را با برنامه‌های خود مانند واتساپ، فیس‌بوک مسنجر، اینستاگرام و مواردی از این دست ادغام کند و به کاربرانش اجازه دهد تا بتوانند از درون برنامه نقل و انتقالات پولی انجام دهند. تا کنون این کار Facebook با انتقادات زیادی رو به رو شده است.

تغییر نام فیس‌بوک به متا

در 28 اکتبر 2021، فیس‌بوک اعلام کرد که نام شرکت مادر خود را به Meta تغییر می‌دهد. این تغییر نام به منظور بازتاب تمرکز شرکت بر متاورس انجام شد. متاورس دنیای مجازی مشترکی است که افراد می‌توانند در آن کار کنند، بازی کنند و با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. در واقع قرار است با این نام نشان داده شود که شرکت می‌خواهد فراتر از رسانه‌های اجتماعی عمل کند و فعالیت خود را گسترش دهد.

تغییر نام تجاری با واکنش‌های متفاوتی مواجه شده است. برخی افراد تغییر نام را به عنوان نشانه‌ای از جاه‌طلبی و نوآوری فیس‌بوک تحسین کرده‌اند. برخی دیگر آن را به عنوان راهی برای فاصله گرفتن شرکت از جنجال‌های اخیرش دانستند و آن را مورد انتقاد قرار دادند. فقط زمان نشان خواهد داد که آیا تغییر برند متا موفقیت‌آمیز خواهد بود یا خیر. اما واضح است که این شرکت در حال شرط‌بندی بزرگی روی متاورس است.

جایگاه متا در میان شرکت‌های برتر دنیا

محصولات و خدمات متا توسط میلیاردها نفر در سراسر جهان استفاده می‌شود و این شرکت پیشرو در توسعه فناوری‌های جدید مانند واقعیت افزوده و واقعیت مجازی است. همین امر باعث اهمیت آن در اقتصاد جهانی شده است. در واقع متا یک کارفرمای بزرگ است و سالانه میلیاردها دلار درآمد ایجاد می‌کند.

با این حال، ذکر این نکته ضروری است که جایگاه متا در بین شرکت‌های برتر دنیا خالی از چالش نیست. این شرکت در سال‌های اخیر به دلیل مدیریت داده‌های کاربران و نقشش در انتشار اطلاعات نادرست با انتقاداتی مواجه شده است. با وجود این چالش‌ها، متا همچنان یکی از قدرتمندترین و تأثیرگذارترین شرکت‌ها در جهان است.

نویسنده.آریان جوانبخت